Sensoren bij ouderen na ziekenhuisopname en revalidatie voor beter herstel

Als ouderen hun revalidatie in het verpleeghuis afronden en naar huis gaan, moet er meer aandacht zijn voor vervolginterventies thuis.
Dit is nodig om hen te ondersteunen bij het hervinden van belangrijke routines tijdens hun dagelijkse activiteiten, stelt Pol in haar proefschrift.

Bij de revalidatie van ouderen na een heupfractuur is een revalidatieprogramma bestaande uit coaching en sensor-monitoring meer effectief om het dagelijks functioneren te verbeteren dan de gebruikelijke revalidatiezorg. 

De nieuwe aanpak houdt in dat er via een draagbare sensor en sensoren in de woning 24 uur per dag informatie wordt verzameld over het dagelijks functioneren. Deze informatie kunnen zorgprofessionals gebruiken bij het ondersteunen van hun cliënt. Dat wordt echter nog maar sporadisch gedaan. Pol heeft de toepasbaarheid en de effectiviteit onderzocht van sensor-monitoring bij het ondersteunen van het dagelijks functioneren van zelfstandig wonende alleenstaande ouderen van 75 jaar en ouder.
In Nederland breken jaarlijks vijftienduizend ouderen hun heup, meestal door een val in en om het huis. Na operatie in het ziekenhuis gaat een deel voor kortdurende revalidatie naar een verpleeghuis. Revalidatie en herstel verlopen veelal moeizaam. Een kwart van deze ouderen overlijdt binnen een jaar. Eenmaal thuis weerhoudt valangst ouderen ervan de dagelijkse activiteiten op te pakken, terwijl dat belangrijk is voor hun herstel. De inzet van sensoren en coaching thuis ondersteunt ouderen bij hun herstel: ze krijgen meer zelfvertrouwen, bewegen meer, doen hun dagelijkse activiteiten en kunnen zo zelfstandig thuis blijven wonen. Dat is belangrijk, want steeds meer ouderen blijven tot op hoge leeftijd thuis wonen.

De komende jaren is er een toename van het aantal ouderen van 65 jaar en ouder. Ook de groep alleenwonende tachtigplussers zal toenemen. De meeste ouderen willen zo lang mogelijk thuis blijven wonen, iets dat aansluit bij het beleid van de Nederlandse overheid. Met het ouder worden van de bevolking zal een toenemend aantal ouderen te maken krijgen met achteruitgang in gezondheid en beperkingen ondervinden in het dagelijks functioneren. Velen van hen hebben meer dan één chronische aandoening, dat heeft een negatieve invloed op het dagelijks functioneren thuis, waardoor ouderen steeds meer afhankelijk worden van formele en informele zorg. Hierdoor komen de lasten en kosten van de gezondheidszorg onder druk te staan. Deze veranderingen vragen om het ontwikkelen van interventies die ouderen ondersteunen om zo lang mogelijk zelfstandig thuis te kunnen blijven functioneren en wonen. 

Sensormonitoring kan gebruikt worden om het dagelijks functioneren van zelfstandig wonende ouderen te ondersteunen. Met sensormonitoring kan met behulp van een draagbare sensor en met sensoren die in een woning geplaatst worden continu (24 uur per dag zeven dagen per week) informatie worden verzameld over het dagelijks functioneren in de thuissituatie. Deze informatie kunnen zorgprofessionals gebruiken bij het ondersteunen van het dagelijks functioneren van hun cliënt. De toepassing van deze technologie vindt echter nog sporadisch plaats. Bij afwijkingen in de activiteitenpatronen van het dagelijks functioneren worden zorgprofessionals of mantelzorgers gewaarschuwd waardoor ze een interventie kunnen inzetten. 

Sensormonitoring als feedback- en coaching hulpmiddel in de geriatrische revalidatie

Een tweede manier is de sensormonitoring te gebruiken als een feedback- en coaching hulpmiddel in de geriatrische revalidatie. Hierbij is het onderzoek gericht op de toepasbaarheid en effectiviteit van deze interventie, die onderdeel is van een transitie-revalidatieprogramma voor ouderen na een heupfractuur.

Een heupfractuur komt veel voor bij ouderen. Veel ouderen hebben daarbij last van valangst, die ouderen ervan weerhoudt te bewegen en hun fysieke dagelijkse activiteiten uit te voeren, terwijl dit juist belangrijk is voor een goed herstel. Het ervaren van valangst belemmert de geriatrische revalidatie in de thuissituatie. Het vergroten van de zelf-effectiviteit van ouderen kan valangst doen verminderen waardoor ouderen meer gaan bewegen en meer fysieke dagelijkse activiteiten uitvoeren.

Coachingsintervent, gebaseerd op cognitief gedragsmatige therapie en ondersteund door sensor- monitoring, om de zelf-effectiviteit van ouderen te vergroten, kan hun dagelijks functioneren bij de geriatrische revalidatie te ondersteunen

Uit onderzoek blijkt dat bij de revalidatie van ouderen na een heupfractuur, een revalidatieprogramma ergotherapie met coaching en sensormonitoring meer effectief is in het verbeteren van zelf gerapporteerde uitvoering in dagelijks functioneren bij zes maanden dan een interventie ergotherapie met coaching zonder sensormonitoring en gebruikelijke revalidatiezorg. 

Margriet Pol: ‘Sensor monitoring to measure and support activities of daily living for independently living older persons’.

Bron: UvA

Anouk van Gangelen (1992) is de oprichter van Orthopedie.nl. Door haar ervaring als ergotherapeut is ze uitstekend in staat om te adviseren over hulpmiddelen in de zorg. Ze verdiept zich grondig in verschillende zorghulpmiddelen en deelt haar inzichten via gedetailleerde reviews. Kies altijd het beste hulpmiddel voor jouw specifieke situatie door je te laten inspireren door de deskundige adviezen.